Nederland heeft geen klimaat voor sinaasappelteelt, maar Portugal natuurlijk wel. Dat betekent ook dat je als “teler” uit Nederland weinig afweet van sinaasappels, of laranjas, zoals ze hier heten. Die naam, laranjas, is een verbastering vanuit het Sanskriet, en verwijst naar de vrucht bitter orange. De naamgeving is sowieso leuk, in Frankrijk en Engeland heet de vrucht naar zijn kleur, orange, oranje. Nederlanders en Duitsers verwijzen naar de oorspronkelijke herkomst, China, “Appelsien” of sinaasappel (ok, redelijk verbasterd, dat wel).
En in Oostelijk Zuid Europa heet de vrucht vooral naar de mensen die hem introduceerden, lang geleden. Inderdaad, de Portugezen. En zo komt het dat daar de naam naar Portugal verwijst: Enkele voorbeelden zijn Albanese portokall , Bulgaarse портокал ( portokal ), Grieks πορτοκάλι ( portokali ), Macedonische portokal , Perzisch پرتقال ( porteghal ), Turkse portakal en Roemeense Portocala.
De sinaasappel is overigens niet een wilde vrucht, maar echt een gekweekt iets. Aan de basis staan de mandarijn (ook wel Tangerina hier) en de Pomelo. Puur door mensen bedacht dus. En hij groeit ook nog eens tegen het seizoen in, want het fruit wordt gedragen tussen december en maart. In de winterperiode dus. En alhoewel sinaasappels -en mandarijnen- soms groen geplukt worden en met een bepaald gas hun oranje kleur krijgen, zijn ze dat van nature zelf helemaal.
Verspreid over het terrein, in drie gaarden, hebben wij zo’n kleine 60-70 bomen nu. Mandarijnen in 2 varianten, en 2 soorten sinaasappels. De mandarijnen zijn de bekende kleintjes, maar ook een variant die er van buiten uitziet als een sinaasappel en erg lekker zoet is, de sinaasappels zijn een soort persvariant, lekker maar nog wat zuur, en de navelsinaasappel. Die zou niet geschikt zijn om te persen, maar echt, hij smaakt heerlijk. Elke paar dagen maken we een ruime liter sap die we dan weer opdrinken. Omdat we ook heel veel mandarijnen hebben gaan we ook daar maar sap van maken. En -denkelijk vanaf volgend jaar- gaan we experimenteren met jam en andere citrus-producten, die dan weer naar Nederland komen voor de verkoop. (We hebben inmiddels een transporteur gevonden die wekelijks naar Flevoland rijdt). Maar onze keuken moet daarvoor klaar zijn, en die is dat nu nog niet.
De bomen zijn dat overigens ook nog niet. Het merendeel in de bovenste gaarde is overgroeid met bramen. Dat is niet goed voor een mooie oogst, dus zijn we vandaag begonnen met het weghalen van de bramen. Een hell of a job, we zijn anderhalf tot twee uur per persoon met een boom bezig. Knippen, zagen, trekken, onderaan met de bosmaaier… en ja, bramen hebben doornen dus zijn onze armen, handen en af en toe benen en gezicht tamelijk bloederig. volop wonden, ondanks overalls en stevige handschoenen.
We hopen met een goede maand de sinaasappelgaarden klaar te hebben, de onderste gaarde bij de weilanden is minder aangedaan (maar heeft dit jaar geen vruchten opgeleverd), de gaarde op “het verre veld” is minder overgroeid, dus dat gaat sneller. Snoeien kunnen we pas in juni, alhoewel we nu wel dode takken verwijderen. Er hangt nu -ruwe schatting- nog een paar honderd kilo in de bomen, hopelijk is dat volgend jaar, met schone bomen, een stuk meer nog.
We gaan het schoonmaken van de citrusbomen wel afwisselen met het schoonmaken van de olijfbomen. Ook voor een betere oogst. De olijven zijn minder braambegroeid, en moeten tussen januari en maart gesnoeid worden. Zo blijft het wat afwisselend. Over een olijfboom doen we een half uurtje maximaal per boom. Maar ja, daar hebben we er ook veel meer van. We hopen wel om volgend jaar flink wat olijfolie te kunnen produceren. Ook dat komt dan weer te koop.
De foto aan de bovenkant is een deel van de olijfgaarden…
